تأخیر کشتی‌ها، چالش مدیران لجستیک و زنجیره تأمین
افزایش تأخیر کشتی‌ها در بسیاری از بنادر جهان، به یکی از جدی‌ترین چالش‌های مدیران لجستیک و زنجیره تأمین تبدیل شده است. طبق تحلیل جدید مؤسسه Drewry، مهم‌ترین مزیت «ائتلاف Gemini» که امسال با همکاری مرسک و هاپاگ لوید شکل گرفت، دستیابی به سطح بالایی از قابلیت اطمینان برنامه حرکت کشتی‌ها است؛ شاخصی که این دو خط کشتیرانی آن را برای مشتریان خود حیاتی می‌دانند.
فریزر رابینسون، مدیرعامل شرکت Beacon، با اشاره به همین موضوع می‌گوید نوسانات شدید زمانی، مدیریت زنجیره تأمین را دشوارتر می‌کند. به گفته او، بندری که همیشه با تأخیر ثابت حدود ۱.۵ روز کار می‌کند، قابل پیش‌بینی است؛ اما وقتی تأخیرها یک ماه نیم روز و ماه دیگر ۲.۵ روز می‌شود، عدم قطعیتی ایجاد می‌کند که کنترل آن بسیار سخت‌تر خواهد بود.
به همین دلیل، رولف هابن جانسن مدیرعامل هاپاگ لوید، اعلام کرده که از عملکرد ائتلاف Gemini رضایت کامل دارد. او تأکید می‌کند این اتحاد از همان روزهای نخست به ۹۰ درصد قابلیت اطمینان رسیده است؛ رقمی که در مقایسه با خطی با تنها ۵۵ درصد پهلودهی به‌موقع، تفاوت بزرگی محسوب می‌شود. جانسن معتقد است این اختلاف باید در قیمت‌گذاری خدمات نیز منعکس شود.
وینسنت کلرک، مدیرعامل مرسک، نیز از آغاز گفت‌وگوها برای دریافت «حق بیمه ورود به‌موقع» خبر داده و تأکید می‌کند که Gemini باید روند پایدار خود در افزایش قابلیت اطمینان را نشان دهد.
مقایسه عملکرد بنادر آسیایی و اروپایی
در جدیدترین گزارش Drewry، زمان انتظار کشتی‌ها در بنادر شانگهای، نینگبو-ژوشان و تیانجین کمی بیش از یک روز ثبت شده است؛ سطحی که تنها در بندر هامبورگ اروپا قابل مقایسه بود. در مقابل، میانگین تأخیر در دو ترمینال بندر روتردام بیش از ۱.۵ روز و در آنتورپ ۲.۵ روز گزارش شده است.
Drewry قابلیت اطمینان برنامه را بر اساس ورودهای ثبت‌شده ۲ تا ۶ هفته قبل اندازه‌گیری می‌کند و کشتی‌هایی را که با بیش از ۲۴ ساعت اختلاف وارد بندر می‌شوند، محاسبه می‌کند. طبق این روش، میانگین قابلیت اطمینان ائتلاف Gemini در سطحی بسیار بالاتر از اتحادهای رقیب یا MSC قرار دارد.
مرسک در ماه‌های ژوئن و ژوئیه امسال به ۸۰ درصد و در ماه‌های آگوست تا اکتبر به ۷۰ درصد قابلیت اطمینان رسیده است. در مقابل، Ocean Alliance میانگین حدود ۴۰ درصد را ثبت کرده و MSC با عملکرد ضعیف‌تر، تنها در ماه اکتبر به ۳۰ درصد دست یافته است.
آیا برتری Gemini موجب دریافت هزینه اضافی می‌شود؟
پرسش مهمی که اکنون مطرح است این است که آیا عملکرد بالای Gemini می‌تواند توجیهی برای دریافت هزینه اضافی از مشتریان باشد؟ یا اینکه آیا مشتریان اصولاً نباید از ابتدا انتظار دریافت خدمات قابل‌اعتماد داشته باشند بدون اینکه هزینه بیشتری بپردازند؟
تحولات بنادر آفریقا
در قاره آفریقا، نوسانات زمانی نقش پررنگ‌تری دارد. گزارش Drewry نشان می‌دهد بنادر مومباسا، جیبوتی و تما در سه‌ماهه نخست سال تأخیرهایی بین ۱.۹ تا ۳.۶ روز را تجربه کرده‌اند. با این حال تا ماه مارس، جیبوتی زمان انتظار را تقریباً به صفر رساند و بنادر مومباسا و تما نیز به ترتیب به ۱.۲ و ۰.۶۷ روز کاهش دادند.
در ماه‌های آوریل تا ژوئن، شرایط اکثر بنادر آفریقا پایدار بود و تنها شش بندر تأخیر بالاتر از نیم روز داشتند.
اما از فصل پاییز، شرایط به‌ویژه در غرب و جنوب آفریقا وخیم‌تر شد. تأخیر در بندر دوربان از ۰.۵۴ روز در اوت به ۱.۱۷ روز در اکتبر افزایش یافت. بندر لومه نیز از ۰.۸۱ روز در ژانویه به ۱.۶۴ روز رسید.
در شرق آفریقا اوضاع کمی بهتر بود. مومباسا ماه اکتبر را با ۱.۴۵ روز تأخیر پشت سر گذاشت و بندر تما با ۰.۸۶ روز به کار خود پایان داد.
در مجموع، میانگین تأخیر قاره آفریقا تا پایان اکتبر به ۱.۷۴ روز رسید؛ رقمی تقریباً مشابه ماه ژانویه.
بندر لومه به‌عنوان هاب مهم حمل‌ونقل کشورهای محصور در خشکی، نقشی کلیدی دارد. افزایش زمان لنگراندازی آن به ۱.۶۴ روز، نه‌تنها بر تجارت توگو، بلکه بر جریان کالای بورکینافاسو، مالی و نیجر نیز تأثیر مستقیم می‌گذارد.
