اما و اگر‌های توسعه بندر چابهار

نبود راه آهن

راه آهن یکی از ابزارهای اصلی و احتمالاً مهم‌ترین آن‌ها برای رونق حمل و نقل در هر بندر، به خصوص بندر چابهار است که متأسفانه هنوز در دسترس نیست.

هزینه بالای حمل جاده‌ای

اختلاف زیاد در هزینه حمل و نقل جاده‌ ای نسبت به بندر عباس، باعث شده که صاحبان بار، رغبتی برای انتخاب چابهار به عنوان مقصد بندری برای حمل بار خود نداشته باشند. به عنوان مثال، برای مسیر دوقارون به چابهار، بیش از ۴۰۰ دلار اختلاف قیمت نسبت به بندر عباس وجود دارد.

نبود بارهای همگن و دوسربار

برای بندر چابهار، بارهای همگن وجود ندارند و کامیون‌ها در مسیر برگشت به بندر، خالی هستند و باری برای حمل ندارند؛ علاوه بر این، نبود بار مناسب برای انواع مختلف کامیون‌ها در مسیر رفت و برگشت و همچنین استفاده از کامیون‌های چادری برای حمل بارهای ترانزیتی، یکی از دلایل این مشکل است.

جاده نامناسب، امنیت و سوخت

راه‌های مناسب و پرظرفیت جاده‌ای در چابهار وجود ندارد و همچنین کامیون‌داران برای دریافت سوخت، با مشکلاتی مواجه می‌شوند؛ گاهی هم مسائل امنیتی مشکلاتی را برای آ‌ن‌ها ایجاد می‌کنند.

فقدان تجهیزات لازم در بندر

فقدان تجهیزات لازم در بندر شهید بهشتی باعث شده زمان تخلیه و بارگیری شناورهای کانتینری افزایش یابد و در نتیجه مدت زمان ترانزیت برای بنادر بعدی بیش از حد انتظار گردد.

مسئله پرچم

این مسئله پیش آمده که شناورها با پرچم ایرانی اجازه ورود به کشورهای همجوار بندر چابهار مانند پاکستان، عمان و برخی از بنادر هند را ندارند.

کمبود فضای مسقف بار

کمبود فضای مسقف بار در بندر شهید بهشتی، منجر به ناکارامدی در چیدمان کالاها شده است.

فقدان ارتباط بین بنادر شهیدان بهشتی و کلانتری

ارتباط بین بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری با مشکل مواجه شده است و نبود معبر دسترسی کامیونی میان دو بندر، باعث مشکلات ترخیص و ترانزیت اداری گمرکی و حمل کامیونی کالاهای منطقه آزاد شده است.

کافی نبودن تجهیزات الکترونیکی در بندر

تجهیزات الکترونیکی و ایکس‌ری درب خروج گمرک بندر شهید بهشتی برای تسریع در اسکن بار کامیون‌ها، موجود نیست.

نتیجه

با توجه به این موضوع، پیشنهاد می‌شود که بنادر هند برای حمل بارهایی که به سمت بندر چابهار می‌روند یا از طریق آنجا ترانزیت می‌شوند، تخفیفاتی را در نظر بگیرند تا بتوان از شرایط فعلی رد شد و حفظ تردد شناورها را تضمین کنند. هرچند در حال حاضر قوانین هند در یکی از بنادر این کشور، تخفیف در حقوق و عوارض گمرکی به شناورهایی که بیش از 40 کانتینر به مقصد بندر شهید بهشتی حمل کنند، را تعیین کرده‌اند، اما متأسفانه به علت مشکلات تحریمی، خطوط کشتیرانی نمی‌توانند از این تخفیف‌ها بهره ببرند.

زیرا توانایی تبادل و انتقال کالا بین بندر چابهار و بنادر هند چشمگیر است، لذا برای غلبه بر موانع تحریمی، باید چاره‌ای اندیشیده شود. تعیین وضعیت رابطه قراردادی سازمان بنادر با اپراتور بندر شهید بهشتی و ارائه برنامه مشخص برای تجهیز امکانات بندری از اقداماتی است که می‌تواند بهبود وضعیت بندر را فراهم کند. برای رونق بندر چابهار، هماهنگی و هم‌افزایی بیشتر بین مقامات بندری و منطقه آزاد چابهار ضروری است.

سازمان منطقه آزاد چابهار باید راهکارهایی برای کاهش سود بازرگانی و مالیات ارزش افزوده ورود و خروج کالا از چابهار، ارائه شیوه‌های انگیزشی و تشویقی برای حمل بارهای ترانزیتی شرق کشور و همچنین صنایع و کارخانجات استان‌های شرقی و میانی کشور را در اولویت سیاست‌های خود قرار دهد.